Meyhane mezeleri, meyhane şarkıları, meyhane pilavı ve fasıl meyhane denilince akla ilk gelenlerdir. Meyhane kültürü ise tüm bunları içine alan toplumsal bir adlandırma olarak tanımlanabilir. En güzel meyhaneler en güzel akşamlara keyifle birlikte hüzün salarken, en iyi meyhaneler olmadığında sokakların ruhu eksilir. Bu nedenledir ki, meyhane deyip geçmemek gerekir. Meyhane ve meyhaneye dair her bir detay incelikle düşünülmelidir. Dolan kadehlere de müdavim olanlara da meyhane şarkıları ritmine de ayak uydurmak gerekir. Elbette meyhane kültürü kendine has birçok dinamikle beslenir, asıl amaç ise meyhane kültürünü yüceltmek değil hayatın rengi olarak benimsemektir.
Bu nedenle bu yazımızda hem meyhane hem meyhane kültürü hakkında farklı bilgileri sizlerle paylaşacağız. Meyhane ne demek? yanıtını verdikten sonra yeni nesil meyhane kültürüne değineceğiz. Neden? derseniz, bizi ancak Meyhankolikler anlar diyebiliriz.
Meyhane spesifik bir içkinin yudumlandığı, arada meyhane mezeleri dünyasına dalındığı ve salt karın doyurmak amacıyla yolun düştüğü bir mekan olarak tanımlanabilir. Oysa ki, bazı kavramların da kültürlerin de tanımı yapılmamalıdır. Çünkü Meyhane ne demek? sorusunun, bu soruyu yanıtlayanlar kadar cevabı vardır. Meyhaneler, dost meclisidir. Meyhane, müdavim olanların mabedidir. Meyhane; mutluluktur, huzurdur kimine göre ise içsel çatışmaların meyhaneci süzgecinden geçirildiği dört duvardan ibarettir. Meyhane; samimiyettir, keyiftir, sohbetlerin kesişimi dertlerin çözülümüdür. Tanım ne olursa olsun boş verin, çok da mühim değil. Size sorulursa şayet Meyhane, kültürü yaşandıktan sonra keşfedilendir. deyin, geçin.
Meyhane tarihine dönüp meyhane kültürü ile ilgili ahkam kesme niyetinde değiliz. Meyhane kültürü ile ilgili az önce de vurguladığımız gibi yüceltme gibi bir misyon üstlenmedik. Sadece meyhane ve meyhaneye dair her bir unsurun zaman içinde kazandığı anlamların görmezden gelinmemesi gerektiğini savunuyoruz. Meyhane, meyhane şarkıları, meyhane pilavı, salaş meyhane, yeni nesil meyhane ve meyhaneci gibi mihenk taşlarının oluşturduğu bir aura olduğuna inanıyoruz. Meyhaneye gidilmesinin, hem hemdert hem de hemdem olunmasının bir adabı olduğunun bilinmesini istiyoruz. Meyhanenin atmosferi, meyhanede edilen sohbet, içilen içki ve meyhane mezeleri lezzeti kadar meyhaneci olarak dert dinleyen, bizimle bir neşelenen kişinin de hakkının yenmemesini arzu ediyoruz. Bu nedenle meyhane kültürü kemikleşen anlamına saygı duyuyoruz.
Eski zamanlarda, günümüzde çok bulunmaz, meyhaneci dert ortağı gibi görülürdü. Sohbetlere katılır, duyguları paylaşır, sizle bir üzülür sizle bir gülerdi. Günümüzde maalesef tam anlamıyla bu kültürün yaşandığı meyhane bulmak oldukça zor. Bu nedenle, geçmişi ve normali bilmeyenler için meyhaneci meyhane işleten kimseye dönüştü. Aslında meyhaneci, her zaman olduğu gibi meyhaneleri işleten kimsedir, bugün sadece biraz anlamı eksilmiştir.
Meyhane kültürünün en lezzetli hali meyhane mezeleri tariflerinde gizlidir. Meyhane mezeleri sofraları da sohbetleri de zenginleştirir. Tekmil fava, acı ezme, abugannuş, atom, lakerda, humus ve daha nicesi eşliğinde edilen sohbetin keyfine doyum olmaz. Modern meyhane ya da klasik meyhane fark etmez, meyhane mezelerinin ihtişamına rakip çıkamaz.
Meyhane kültürü, meyhanede çalınan şarkıların da seçimini etkiler. Meyhanelerde yankılanan ezgiler meyhane kültürünü destekler. Birbirinden ayrılamayan meyhane, meyhane mezeleri ve meyhane şarkıları üçlemesinden biri dahi eksik kaldığında; tamamlanması için bir alternatif bulunamaz. Meyhane şarkıları sohbetleri derinleştirir, ortamı sakinleştirir, güldürürken ağlatır, ağlatırken umut verir. Buğulu seslerden kulağa çalınan şarkılar meyhanedekiler ile birlikte meyhaneyi de dile getirir.
Konu meyhane olunca, meyhane pilavı hakkında konuşmamak olmaz. Meyhane pilavına bulgur pilavı diyenler, meyhanelerde taraf bulamaz. Meyhane pilavı yediğiniz en lezzeti meze gibi gelir; içkiyle, sohbetle ve atmosferle çeşnilenir, tadıyla zihinlere mühürlenir.
Meyhane kültürü temel bileşenlerinden biri de müdavim olanlar; yani sürekli aynı meyhaneye gidip gelen kimselerdir. Meyhane kültüründe müdavimlerin büyük bir önemi vardır, çünkü eski meyhanelerde müdavimler birbirleriyle zaman içerisinde samimi olmuş ve meyhane kültürünün oluşmasına katkı sağlamışlardır. Eski meyhanelerde müdavimler müdavimleri, meyhaneciler, sakiler tüm müdavim olanları tanırdı. Hangi müdavimin hangi mezeleri tercih ettiği de derdi de bilinirdi. Hatta masaların bile sahipleri belliydi, müdavimler meyhanenin değişmez ögeleriydi.
Bazı meyhanelerde plaklar, bazılarında kasetler, bazılarında ise fasıl müzikleri ortamı renklendirir. Kadınlardan, erkeklerden veya karma olarak oluşturulmuş fasıl gruplarından en güzel meyhane şarkıları büyük bir keyif ile dinlenir. Fasıl meyhane konsept olarak nitelendirilebilir. Bazı meyhaneler fasıl grupları ile eğlenceli meyhaneler arasında yerini alırken; bazı meyhaneler özellikle salaş meyhane sınıfında yer alanlar, fasıl gruplarından ziyade plakları tercih eder.
Meyhane denilince akla ilk gelenler genellikle salaş meyhaneler olur. Oldukça hesaplı olan, lezzetlerden ödün vermeyen, cana yakın çalışanları ile müdavimlerini yaratan, en güzel meyhane şarkıları çalınan, servisinin hızı ve kalitesiyle fark yaratan, gidilmeden önce müşterilerin kendisini rahat hissetmesini sağlayan salaş meyhaneler, şekilcilikten uzak olanların ilk tercihleridir. En iyi meyhaneler arasında gösterilecek birçok salaş meyhane olması, gerçek müdavimlerin salaş meyhane ısrarını açıklamaktadır.
Meyhane mezeleri ile yetinemeyenlerin favorisi ocakbaşı meyhane konseptidir. İşinin ehli bir usta tarafından kişi tercihlerinin pişirildiği, sıcak sıcak servis edilip sohbetlerin desteklendiği ocakbaşı meyhaneler; tüm şehirlerde müdavimlere sahiptir.
Eskisini tam olarak özümsemeden bir de yenisi çıktı demeyin! Yeni nesil meyhane diğer bir değişle modern meyhane; kent yaşamının yaygınlaşması ile hayatımıza giren yeni sayılabilecek bir konsepttir. Meyhane zevkini yaşamak aynı zamanda eğlenmek isteyenlere hitap eden yeni nesil meyhanelerde geleneksel meyhane müziklerinin yerini 1980’lerden itibaren aşina olunan pop şarkıları alır. Mezeleri de epey bir farklı olabilir modern meyhane konsepti belirleyen mekanların. Özünde klasik meyhane kültürünün modern kültürle devşirilmesi bulunan yeni nesil meyhaneler genellikle gençler tarafından tercih edilirler.
Bu sorunun yanıtını vermek büyük bir acımasızlık olabilir. Çünkü en iyi meyhane yaftasını yakıştırmak müdavimlerin işidir. Kim nerede kendini en iyi, huzurlu, mutlu ve rahat hissediyorsa, o kişi için en iyi meyhane orasıdır. En iyi meyhane, en güzel meyhane kavramları da bu anlamda objektif değerlendirmelerden bağımsızdır. Kimine göre salaş meyhane her derdin devasıyken kimisi için modern meyhane yüzyılın icadıdır.
İstanbul’da, İzmir’de, Ankara’da, yurdun dört bir köşesinde çok ama çok güzel meyhaneler bulunur. İyilik gibi güzelliğin de göreceli olması, bu sorunun yanıtını size bırakır. Bazıları en güzel meyhane dendiğinde canlı müzik, ocakbaşı ve manzara arar; kimisi ise en güzel meyhaneler deyince sofrada kimle oturduğuna bakar. Yine de hem en güzel en de en iyi meyhaneler arayışınızı başkalarının deneyimlerinden yola çıkarak sonlandırmak istiyorsanız, Meyhankoli meyhaneleri yorumlarını inceleyebilirsiniz.
